Koncentracja i relaks. Jak wykorzystać je w skutecznym uczeniu się?

Skuteczne uczenie się to sztuka, która pozwala na szybsze opanowanie innych umiejętności. Czyni ją to świętym Graalem umiejętności, które można wypracować. Jest również jedną z najbardziej wymagających pod względem systematyczności i zaangażowania. Nie martw się jednak, pomożemy Wam w tym, dzieląc się wiedzą w naszych wpisach i produktach. Dzisiaj omówimy dwa istotne aspekty nauki i zostawimy Ci coś konkretnego, co możesz wziąć dla siebie i natychmiast wdrożyć.

W wielkim skrócie, nauka to połączenie dwóch różnych procesów. Jeden to praca w pełnym skupieniu, czyli kiedy siadasz i intensywnie się uczysz. Drugi, który nazywamy pracą w odprężeniu, to czas, kiedy czerpiesz przyjemność z obcowania z tym, czego się uczysz i jednocześnie dowiadujesz się więcej o tym temacie.

Jako ludzie, mamy dużą zdolność do rozumienia skomplikowanych problemów i powiązanych informacji, jednak wiele osób tego nie dostrzega. Spójrz na taki przykład: fani rozumieją całe Filmowe Uniwersum Marvela. Inni potrafą przypomnieć sobie cały lore Władcy Pierścieni. To wszystko są rodzaje sieci informacyjnych, które przechowywane są w umyśle. Najpewniej miłośnicy Marvela i Tolkiena nie musieli ich intensywnie przyswajać. Po prostu byli zrelaksowani i pasjonowali się nimi.

Aby opanować nową umiejętność, nauczyć się czegoś nowego i wartościowego, musisz przechodzić między tymi dwoma rodzajami procesów: pracą w koncentracji i pracą w odprężeniu. Istnieje naprawdę świetny przykład, jak objawiał się geniusz Salvadora Dalí. Był nie tylko genialnym twórcą, ale działał również bardzo intensywnie. Często pracował nad dziełem przez godziny, a nawet dni i czasem nie potrafił wszystkiego połączyć lub utknął w jakimś punkcie. Jego skoncentrowana praca po prostu nie wystarczała, więc siadał w wygodnym fotelu z kluczami w ręce i relaksował się, pozwalając swojemu umysłowi błądzić.  Nie był już skoncentrowany na intensywnej pracy, ale swobodnie odpoczywał, uruchamiając swoją twórczą wyobraźnię. Kiedy artysta już prawie zasypiał, jego ciało się rozluźniało i nieuchronnie upuszczał klucze na podłogę, co go budziło. Szybko wracał do malowania i pozwalał nowym pomysłom zrealizować się w dalszej pracy w koncentracji.

Każdy może w indywidualny sposób zastosować następstwo tych dwóch procesów w uczeniu się i rozwijaniu umiejętności. Świetnym i łatwym sposobem wdrożenia tego w codzienne życie jest wykorzystanie techniki Pomodoro. Istnieje wiele aplikacji i stron internetowych, które oferują funkcję odmierzania czasu, ale możesz też po prostu użyć dowolnego stopera. Istota techniki Pomodoro sprowadza się do pracy nad czymś przez 25 minut, a następnie zrobienia sobie krótkiej przerwy przed przejściem do kolejnego okresu skoncentrowanej pracy przez 25 minut. Oczywiście, nie będziesz w stanie ukończyć całego projektu w ciągu 25 minut ani nie powinieneś. Założeniem jest to, aby zabrać się do pracy i w ciągu tych 25 minut wykonać jej fragment, a potem pozwolić swojemu umysłowi się zrelaksować, nagradzając się przyjemną aktywnością przez kilka minut, zanim wrócisz do pracy w koncentracji. Zauważysz, że jeśli podzielisz proces na 25-minutowe fragmenty, osiągniesz znacznie więcej i zobaczysz lepsze wyniki. Podany czas 25 minut jest umowny – obserwując siebie odkryjesz ile powinien trwać czas skupienia, który jest dla Ciebie optymalny.

Bardzo ważną zasadą, którą chcemy się z Tobą podzielić to fakt, że wszystko, co przechowujesz w swoim umyśle jest związane z emocjami lub konkretnymi okolicznościami. Najprawdopodobniej w szkole zapamiętywałeś informacje po to, aby móc je odtworzyć podczas testu, zamiast naprawdę rozumieć koncepcje i łączyć je z tym, co już wiesz na dany temat. Twój umysł nie zapamiętuje paragrafów, ale przechowuje uczucia, obrazy i to, jak one się wzajemnie łączą. Nie pamiętasz zdań tekstu, ale pamiętasz odpowiedzi, których udzielasz na pytania, które sobie zadajesz, ponieważ te odpowiedzi pochodzą od tego, co rozumiesz. Im więcej jesteś w stanie zrozumieć, tym lepsze będą odpowiedzi. Aby zrozumieć więcej, musisz stawiać sobie pytania i tworzyć odpowiedzi, które Cię satysfakcjonują. To, w pewnym sensie, prowadzenie dialogu z samym sobą. Przykładowo: łatwiej jest uczyć się i przechowywać informacje na temat tego, co działo się podczas wojny, jeśli rozumiesz dynamikę, co działo się wówczas, dlaczego ludzie robili to, co robili i jak myśleli. W momencie, gdy połączysz ze sobą te dane i relacje przyczynowo skutkowe, zaczniesz coraz lepiej rozumieć zagadnienie, o którym się uczysz. Jeśli natomiast będziesz próbował „wcisnąć” do głowy jak najwięcej faktów, wkrótce o nich zapomnisz.

Największą przeszkodą w nauce, z którą borykają się ludzie, jest chęć odkładania uczenia się na później. Gdy wiesz, że masz coś do zrobienia, a nie jest to tym, czym chciałbyś się zajmować, pewnie niemal fizycznie odczuwasz ból w ciele. Badania pokazują, że jeśli zmusisz się wtedy do działania, ten ból zapewne zniknie po chwili. Większość ludzi wybiera jednak unikanie tego dyskomfortu, przekierowując uwagę na coś innego, przerywając proces nauki.

Podsumowując, jeśli chcesz nauczyć się czegoś nowego, wypróbuj technikę Pomodoro, dzieląc proces na mniejsze części. W ten sposób przestań odkładać na później, pokonując początkowy opór, aż poczujesz, że niepokój ustępuje. Ucz się w celu głębokiego zrozumienia, dzięki czemu wiedza zostanie przyswojona bardziej trwale i skutecznie. Systematycznie korzystaj z tych technik – z czasem staną się dla Ciebie naturalne i proces uczenia się stanie się łatwiejszy.

Istnieje wiele cennych książek, które moglibyśmy polecić na temat skutecznego uczenia się, ale ta, która może sprawić największą różnicę w twoim życiu, nosi tytuł "Mastery", autorstwa Roberta Greene'a. Przesłaniem lektury jest to, że każdą umiejętność można wypracować, jeśli stosuje się określony system polegający na głębokiej obserwacji, nauce umiejętności, a następnie wykorzystaniu jej w praktyce. Mechanizm ten działa w oparciu o opisane wcześniej procesy – pracy w koncentracji oraz pracy w odprężeniu. Bardzo polecamy zapoznanie się z tą książką. Polskie wydanie „Jak zostać mistrzem. Trening doskonałości” dostępne jest w wielu księgarniach.

Jesteśmy ciekawi, czy kiedykolwiek korzystałeś z techniki Pomodoro przy uczeniu się i czy Ci pomogła. Jak dochodzisz od zbierania faktów na dany temat do jego głębokiego zrozumienia? Pisz w komentarzach na Facebooku lub bezpośrednio do nas.

Dziękujemy za Twoją uwagę i zapraszamy do śledzenia bloga – kolejne wpisy już wkrótce.